Nesimi (...-1418)14 Nov 2013
Zahidin bir parmağını kessen dönüp haktan kaçar
Gör bu miskin aşıkı derisin serpa soyarlar ağlamaz.
Bağdat yakınlarında, Nesim kasabasında doğduğu söylenmektedir. Asıl adı Ali olup şiirlerinde Nesimi, Can Nesimi, Seyyid Nesimi Mahlaslarını kullanmıştır. Doğum tarihi, tam olarak bilinmemektedir. Yazdığı ilahi ve nefesler Alevi Cemlerinde, Tanrısal bir ifadeyle okunmuştur. Nesimi’de tıpkı Hallac-ı Mansur gibi, Enel Hak dediği için akıl almaz işkencelerle öldürülmüş, parçalanan bedeni Anadolu’nun çeşitli kentlerinde sergilendikten sonra, yakılarak savrulmuştur.
Nesimi, Anadolu’daki Halk ozanları arasında, adeta ermiş katına yükseltilmiş ve ismi etrafında sayısız efsane üretilmiştir. II Murat zamanında Anadolu’ya gelen Seyid Nesimi, Anadolu Alevileri arasında büyük bir saygı görmüştür.
Yazdığı şiirlerle zamanın yobazlarının, büyük tepkisini çeken Nesimi Şii, Sünni ve Şafii din adamlarının bulunduğu bir kurul tarafından ölüme mahkûm edilir.
Onun şiirlerine baktığımızda, neden öldürüldüğünü çok iyi görürüz. O şekille değil, özle aramaktadır Tanrıyı. Ve bulduğu özde, yok olmak istemektedir.
Nar benem şecer benem arşa çıkan hacer benem
Gör bu odın zebanesin ben bu zebane sığmazam
Şems benem kamer benem şehd benem şeker benem
Ruh-i revan bağışlaram ruh-i revana sığmazam.
Günümüz Türkçesiyle:
Ateş benim, ağaç benim, gökyüzüne çıkan benim
Bu ateşin dilini gör, ben bu ateşe sığmam
Güneş benim, ay benim, bal benim, şeker benim
Ben ruh bağışlayanım, ruhlara sığmam.
Kendisi de işkencelerle öldürülen Fazlullah Hurufi, ölümünden önce halife olarak, Seyyid Nesimi’yi seçmiş ve Nesimi inançlarına sonuna kadar sahip çıkmıştır. Bütün Anadolu’yu gezerek inançlarını halka yaymış, Anadolu erenleriyle iyi ilişkiler kurup onların büyük sevgisini kazanmıştır. Bir beyitinde bunu şöyle anlatmıştır:
Biz ki Rum içinde Abdal olmuşuz.
Bu cihanda fariğu’l bal olmuşuz.
Biz Anadolu’da abdal olmuşuz.
Bu dünyadan biz kaygısız olmuşuz.
Bu adam kâfirdir, dinsizdir denilerek derisi yüzülen Seyyid Nesimi, derisini yüzenlere
Kâh çıkarım gökyüzüne seyrederim âlemi.
Kâh inerim yeryüzüne seyreyler âlem beni.
Diyerek pek güzel cevap vermiştir. Onu öldürenler, gölgesiz çekip gittiler dünyadan. Ama seyid Nesimi, Alevi inancında sonsuzluk kervanının,en güzel yolcularından biri olarak yaşıyor…
|