Pir Sultan Abdal (1490-1550)14 Nov 2013
Alevi Bektaşi inancının, en büyük yedi ozanından biri olan, Pir Sultan Abdal. Sivas’a bağlı Yıldızeli ilçesinin, Banaz Köyünde doğdu. Asıl adı Haydar’dır. Kendisine koca Haydar’da denilmektedir.
Dönemin toplumsal ve siyasal olaylarını şiirlerinde ustaca işleyen bu büyük ozan, çok geçmeden devletin dikkatini üzerine çekmiş ve hakkında yapılan kovuşturmalar sonucu Osmanlı’ya karşı, ayaklanma hazırladığı söylenerek zindana atılmıştır. Zindanda kaldığı süre boyunca, içinde Şah kelimesi olmayan ve Osmanlıyı öven üç şiir yazması karşılığında, hayatının bağışlanacağı söylenmesine rağmen, bu büyük Alevi ozanı, Şah’la başlayıp biten üç şiir yazarak, inançlarını savunmuştur.
Dönemin Sivas valisi Hızır paşa’nın, Osmanlı sarayına durumu bildirmesiyle, bizzat padişah tarafından, idamına karar verilen büyük ozan. Sehpaya doğru yürürken idamı izleyen kalabalık tarafından taşlanması emredilmiştir. Atılan taşlar sonucu kan içinde kalan ozanın, kalabalığın içinde bulunan ve taş yerine gül atan, Musahibi Ali Baba’ya dönerek “Şu ellerin taşı hiç bana değmez, dostun bir tek gülü yaralar beni” demesi, son anında bile sevdiklerinden vazgeçmediğinin ispatı olmuş, ölüm giderek küçülürken dostluklar ve yola bağlılık büyümüştür.
Pir Sultan Abdal; kendinden sonra gelen ozanlardan, Kul Himmet, Kul Hüseyin ve Kul Adil’in de şiir ve deyişleri üzerinde etkili olmuş ve onlar tarafından usta kabul edilmiştir.
Mezar yeri bilinmeyen bu büyük ozan, her yıl doğduğu köy olan Banaz’da anılmakta ve yaşatılmaktadır.
Ben Musa’yım sen Firavun
İkrarsız şeytan-ı lâin
Üçüncü ölmem bu hain
Pir Sultan ölür dirilir…
|